Σουέζ 1917, αγώνας με «ναμπούτια»
Γράφει ο Νίκος Νικηταρίδης
Ο όρος ¨Tahtib¨ χρησιμοποιείται στη σύγχρονη αιγυπτιακή γλώσσα ως συντομογραφία περιγραφής ενός πανάρχαιου ξύλινου πολεμικού ραβδιού, που με την πάροδο του χρόνου πέρασε τα όρια της τέχνης και του λαϊκού χορού της Νειλοχώρας, με την πλήρη ονομασία του ¨Fan a Nazaha Wa-Tahtib¨ να σημαίνει το να είναι κανείς ευθύς και έντιμος μέσω της τέχνης του ραβδιού. Ο χορός αυτός, που τελείται συνοδεία μουσικής, έχει περισσότερο πλέον τη μορφή μιας τελετουργικής αναπαράστασης μια πολεμικής σύγκρουσης.
Το ραβδί αυτό, συνήθως περί τα 1,2 μ. ύψους, έφερε από τα βάθη της αρχαιότητας την ονομασία ¨Asa¨, ¨Αsaya¨ ή ¨Nabbout¨, φθάνοντας στα χείλη και τις αιγυπτιώτικες αναμνήσεις απλά ως ¨Ναμπούτι¨, χρησιμοποιούμενο από καρακόληδες στη διάλυση συμπλοκών και διαδηλώσεων.
Τα παλαιότερα ίχνη του έχουν βρεθεί σε αρχαίες απεικονίσεις στο Αμπουκίρ χρονολογούμενες το 2.500 π.Χ. ως πρακτική στρατιωτικής εκπαίδευσης, μαζί με την πάλη και την τοξοβολία. Νεότερες σχετικές τοιχογραφίες έως το 1.000 π.Χ. απαντώνται σε αρχαιολογικούς χώρους σε Μπένι Χασάν, Τελ ελ Αμάρνα, Λούξορ και Σακκάρα. Πιστεύεται δε, πως με το πέρασμα των αιώνων οι φελλάχοι της Άνω Αιγύπτου απέκτησαν σταδιακά ¨πρόσβαση¨ σ΄ αυτήν την τεχνική, μετατρέποντας την σε λαϊκή τέχνη, παρουσιάζοντας τούτη την χορευτική πια εκδοχή της σε διαφόρων ειδών εορτασμούς.
Ο χορός αυτός ήταν αρχικά μόνο για άνδρες, αλλά κατόπιν εκτελούταν και από γυναίκες ντυμένες με ανδρικά ενδύματα, για να φθάσουμε σε μια παραλλαγμένη σύγχρονη εκδοχή με το Ναμπούτι -κυρίως ως στολισμένο ζαχαροκάλαμο- να χρησιμοποιείται σε παραστάσεις των καμπαρέ και του χορού της κοιλιάς. Σήμερα, διάφορες ομάδες προσπαθούν να αναβιώσουν την αρχαία αυτή πολεμική τεχνική, με το ναμπούτι να στοχεύει το κεφάλι του αντιπάλου, ώστε να αναδειχτεί ο νικητής.
Αξίζει τέλος να καταγράψουμε δύο πληροφορίες από τις αρχές του 19ου αιώνα: Τότε κυβερνήτης της Γιάφφα, που ανήκε στη Συρία, ήταν ο Μωχάμεντ Μπέη, γνωστότερος ως Abou Nabbout, ο ¨Πατέρας του Ναμπουτιού¨, λόγω του μεγάλου ραβδιού που έφερε. Ο δε Ελβετός ταξιδευτής, με ιδιαίτερες γνώσεις πάνω στα αραβικά και στο Κοράνι, John Luis Burchardt, στις εξορμήσεις του στην Άνω Αίγυπτο είχε πάντοτε μαζί του ένα Ναμπούτι ενισχυμένο με σίδερο, που όπως αναφέρει σύμφωνα με τα έθιμα της χώρας χρησιμοποιούταν είτε ως όπλο, είτε ως μέσω σύνθλιψης των κόκκων του καφέ.
Πηγές: en.wikipedia.org – ¨The Britich Cyclopedia¨, vol. IX, London 1838, p. 327 – ¨Narrative of the life and adventures of Giovanni Finati¨, vol. II, London 1830, p. 280
Ν. ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ
Η νέα "Φωνή της Κάσου" 